Skip to main content
Feedback geven

Waarom een ander aanspreken best lastig is

Herken je dit? “We praten bij ons in de organisatie meer óver elkaar dan mét elkaar.” Iemand aanspreken op gedrag blijkt best lastig te zijn. Maar als je iemand niet aanspreekt stapelen ergernissen zich op en barst een keer de bom. De collega krijgt een tirade en vaak heb je achteraf spijt van je uitbarsting. Het effect is dan meestal ook niet groot want de ander zal meteen in de verdediging schieten. Je komt niet verder. Elkaar kunnen aanspreken is essentieel bij samenwerken.

 

Waarom vinden we elkaar aanspreken zo moeilijk?

Dat heeft te maken met onze hersenen: we hebben allemaal een reptielenbrein. Dat is de kern van ons brein. Ons reptielenbrein checkt voortdurend: Is het hier veilig, mag ik hier zijn? Anders gaan we vechten, vluchten of verstarren. Je kent het wel: “Fight, Flight, Freeze”.

Als werkomgeving niet veilig voelt en men spreekt je aan, dan heb je de neiging om te gaan terugvechten “Wie ben jij wel om dat te zeggen?”, of “Ik zal eens even zeggen hoe het werkelijk zit.”

Het kan ook zijn dat we gaan vluchten. We verzinnen allerlei smoesjes.

Mogelijk denk je: “ik reageer maar niet, ik laat het gebeuren, ik duik onder.”

Andersom werkt het ook: je vindt het spannend om een ander aan te spreken en doet het dan maar niet. Het voelt niet veilig genoeg. “Ga ik nou tegen die collega zeggen dat ik vind dat hij het niet oké doet?” Dus: we zijn te krampachtig, agressief, gaan vechten, doen het via omwegen waardoor we het niet zeggen. Of we denken “laat maar zitten, ik doe het zelf wel, ik los het zelf wel op.” Het zijn eigenlijk allemaal smoesjes.

Maar naast dat reptielenbrein hebben we ook een zoogdierenbrein. Dat is het zoölogische brein. We kunnen namelijk niet overleven buiten de groep. We zijn afhankelijk. Dus we zijn voortdurend aan het checken: “wat zijn hier de manieren en de gewoontes. Hoe moet ik me gedragen om hier bij te horen. Wat is gewoon in dit team in deze organisatie zodanig dat je geaccepteerd wordt.” En daarom blijft een bepaalde cultuur bestaan. Want als je in een team komt en je leert tegen die moet ik dat niet zeggen of dat moet ik niet doen dan ga je jezelf dat heel snel aanwennen. Want dan weet je dat je je dan veilig voelt.

Dus het reptielenbrein en zoogdierenbrein belemmeren ons in het aanspreken en het uitspreken en in het ontvangen van kritiek.

Gelukkig hebben we ook ons menselijk brein nog: een bewust brein. En dat bewuste brein kunnen we inzetten. Maar dat kost wel energie. Maar als we ons echt als doel stellen: “Ik vind dit belangrijk, ik wil dat we professionaliteit leveren, ik wil dat het werkplezier verbetert, ik wil dat de veiligheid verbetert en daardoor is het nodig dat we het eerlijke kritische gesprek met elkaar mogen voeren want dan kunnen we groeien, dan worden we dat topteam.”

Als we dat doel helder hebben, kunnen we ook oefenen, dat is niet gemakkelijk en kost energie, maar we moeten er echt in investeren.

Bedenk met elkaar maar eens de redenen om elkaar wél aan te spreken.

Vervolgens helpt het als je met een elkaar een manier afspreek hóe je elkaar aanspreekt. Met de methode IK-IK-JIJ-WIJ kun je dat respectvol doen en voorkom je dat iemand in de verdediging gaat.

En dan gewoon gaan oefenen en DOEN!

Een aantal van de organisaties die kozen voor mijn diensten

de alliantie logo

Wil jij een gratis abonnement op mijn tweemaandelijkse ‘Updates’?

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte van persoonlijke en teamontwikkeling. Afmelden kan altijd weer.